"Met Semantic Treehouse zijn we in staat snel en eenvoudig nieuwe berichtspecificaties en APIs te ontwikkelen"
Luuk d’Hooghe is manager standaardisatie bij Ketenstandaard Bouw en Techniek. Sinds 2019 maakt Ketenstandaard gebruik van het Semantic Treehouse platform voor het publiceren en beheren van o.a. de DICO-standaard. We spraken Luuk om te horen hoe zij het platform gebruiken en welke meerwaarde dit biedt voor hun community.
Wat doet Ketenstandaard?
Ketenstandaard Bouw en Techniek is een organisatie die al meer dan 20 jaar op een neutrale en onafhankelijke manier standaarden ontwikkelt en beheert met en voor de hele bouw- en technieksector. Ze spannen zich ook in om de onderlinge aansluiting van branche standaarden te verbeteren in het belang van de hele sector. ‘Eén van die standaarden die we ontwikkeld hebben is de DICO Standaard’, vertelt Luuk. ‘Daarmee kan gestructureerd, veilig en softwareonafhankelijk elektronisch informatie uitgewisseld worden met afnemers en leveranciers. Ook zijn processen gestandaardiseerd waardoor de meerwaarde bij gebruik nog verder wordt vergroot.’
Op welke wijze ondersteunt Semantic Treehouse jullie in de processen van beheer van standaarden?
‘Sinds de start van het gebruik van Semantic Treehouse hebben we meer overzicht gekregen in onze eigen standaarden’. Eerder publiceerde Ketenstandaard hun standaarden in PDF-documenten waarbij de onderlinge samenhang en consistentie over de modellen heen door experts van Ketenstandaard werd bewaakt. ‘Dat gaf vaak geen goed overzicht op de standaard en de modellen’, geeft Luuk aan. ‘Zo kwamen we er bij het importeren van onze datamodellen in Semantic Treehouse achter dat we 18 verschillende structuren hadden voor het concept Partij. Ook zat er nog weleens verschil tussen de documentatie en technische specificaties. Op dit moment werken we toe naar één waarheid’.
Daarnaast geeft het platform de mogelijkheid om technische schema’s (XML/JSON) te genereren op basis van datamodellen. ‘Eerder hadden we die expertise buiten onze organisatie belegd. Met Semantic Treehouse hebben we dat nu in eigen beheer en zijn we sneller en wendbaarder om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen’. Hetzelfde geldt voor de geïntegreerde validatietool, vertelt Luuk. ‘Deze configureren we nu zelf middels schematron rules voor onze XML berichten’.
‘Ook is Semantic Treehouse de plek waar we requests-for-change (RFCs) uit onze community kanaliseren’. Gebruikers van de DICO-standaard dienen zelf hun RFCs in bij die onderdelen van de standaarden waar ze betrekking op hebben. ‘Dat geeft ons als beheerder van de standaard overzicht en hiermee leggen we ook op een transparante manier de wijzigingen vast’.
Hoe hebben jullie de introductie van Semantic Treehouse ervaren?
‘Voor ons was het een eye-opener voor onze eigen standaarden’, zegt Luuk wanneer we vragen wat hij zich herinnert aan de opstartfase van het gebruik van Semantic Treehouse. ‘We werden gedwongen onze modellen te ontleden en formaliseren in een machine-leesbare taal zodat deze in het platform konden worden geïmporteerd. Dan kom je ineens achter de inconsistenties en foutjes die er in de jaren ingeslopen zijn’. In de zomerperiode van 2019 heeft Ketenstandaard alle onderdelen van de DICO standaard voorbereidt om te kunnen importeren. Dat ging om de berichtmodellen, codelijsten, validatieregels en historie aan wijzigingsverzoeken. ‘In het proces werden we begeleid door TNO, waarmee we ook toegang hadden tot hun kennis en expertise op het gebied van modelleren en standaardisatie. Het is prettig om samen te werken met gelijkgestemden en van elkaar te kunnen leren.’
"Een belangrijk aspect voor ons is dat Semantic Treehouse open standaarden hanteert"
- Luuk d’Hooghe
Wanneer we het hebben over de ontwikkeling van het platform en de nieuwe mogelijkheden die daar afgelopen jaren aan zijn toegevoegd, laat Luuk blijken dat ze dicht op de ontwikkeling zitten. ‘Vanuit Ketenstandaard hebben we inspraak op de doorontwikkeling van Semantic Treehouse en dat vinden we ook belangrijk, omdat we best afhankelijk zijn geworden van het platform voor onze dienstverlening. Die ontwikkeling gaat natuurlijk niet altijd zo snel als we zouden willen, maar de makers van Semantic Treehouse betrekken ons in de roadmap van het platform’. Voor Ketenstandaard staat het gebruiksgemak voor hun eindgebruikers voorop.
Een mooi voorbeeld van samenwerking dat Luuk aanhaalt is de ontwikkeling van de MijnKetenstandaard integratie. ‘Inloggen en het verkrijgen van de juiste rollen en rechten op het platform vonden onze gebruikers in het begin ingewikkeld. Dat vergde ook veel handmatige stappen aan onze kant. Maar nu gebruikers inloggen via onze eigen MijnKetenstandaard omgeving, krijgen ze direct de juiste rechten en is die gebruikservaring verbeterd.’
Wat zijn de uitdagingen op het gebied van standaardisatie waar jullie de komende jaren voor staan?
Na het stellen van deze vraag verwijst Luuk direct naar de grote ambities en uitdagingen in de bouw- en technieksector. Denk daarbij aan duurzaamheid, circulariteit, efficiëntie en ketensamenwerking. Voor elk van deze aspecten is digitalisering vereist. Standaarden zijn daarbij de sleutel tot succes. Luuk schets daarbij een dilemma: ‘Enerzijds moeten standaarden zo strikt mogelijk zijn, zodat deze eenduidig kunnen worden toegepast en getoetst. Anderzijds willen we flexibiliteit inbouwen voor specifieke data behoefte zodat we snel en eenvoudig kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen.’ Daarom werken ze bij Ketenstandaard aan een nieuwe opbouw van de datamodellen als onderlegger voor de vele bestaande en toekomstige use cases van data-uitwisseling. Luuk schetst hoe Semantic Treehouse daarbij ondersteunt. ‘Met Semantic Treehouse zijn we in staat snel en eenvoudig nieuwe berichtspecificaties en APIs te ontwikkelen vanuit ons datamodel. Daarbij maken we automatisch gebruik van best practices die in het platform zijn verwerkt’.
Waar zit de meerwaarde van Semantic Treehouse voor jullie eindgebruikers?
‘De belangrijkste functies van Semantic Treehouse voor onze eindgebruikers zijn de presentatie van de berichtmodellen in een doorklikbare boomstructuur (de treeview) en de mogelijkheid om implementaties te kunnen valideren tegen de standaarden.’
De geïntegreerde validator biedt de mogelijkheid om per versie van een berichtspecificatie een automatische validatie te configureren. Voor een XML-implementatie gaat dat om een check op de XML-syntax, een check middels het XML-schema (XSD) en controle van de set van validatieregels uitgedrukt in schematron. ‘Software ontwikkelaars kunnen grotendeels zelf uit de voeten met het gebruik van de validator en op technisch vlak hoeven wij alleen nog vragen te beantwoorden in probleemgevallen of bij onduidelijkheden. Dat scheelt ons veel tijd’, vult Luuk daarbij aan.
‘Een ander belangrijk aspect voor ons is dat Semantic Treehouse open standaarden hanteert voor zowel de import als export van standaarden en gerelateerde specificaties. Daar profiteren wij, maar ook onze gebruikers van.’ Als voorbeelden noemt Luuk de OWL-ontologie modellen die ze gebruiken als onderliggend datamodel, de XML- en JSON-schema berichtspecificaties die in Semantic Treehouse tot stand komen en het gebruik van schematron voor het uitdrukken van validatieregels. ‘Dergelijke specificaties kunnen we weer hergebruiken in andere tools en landen in software-implementaties van onze gebruikers’.
Wil je meer weten over verschillende ervaringen vanuit de gebruikercommunities? Of een demo en toelichting op Semantic Treehouse? Neem dan contact met ons op.